
Forum �bersicht Suche Login Registrieren Forums-Blog Bildergalerie Kalender

ORTAK�Y VE CIVAR K�YLERIN TARIHI

BULUNDUGUMUZ ILCENIN VE K�YLERIMIZIN TARIHI Ortak�y ve �evresinde, şimdiye kadar tarih �ncesi ve sonrası devirlere y�nelik kapsamlı bir tarihi ve arkeolojik araştırma yapılmamıştır. Var olan belgeler de şuursuz ve cahil define arayıcıları vasıtasıyla yok edilmiştir. Aksaray ve �evre illerde yapılan (Acemh�y�k, Alişar, Boğazk�y) kazılarda elde edilen belgeler de buraların İlk Tun� �ağı�na uzanan tarihini ortaya �ıkarmıştır. Ortak�y �evresindeki Kaleh�y�k, Ko�hasan H�y�ğ� ve Muratlı h�y�k gibi birden fazla k�lt�r katları bulunan yerleşim merkezlerinde yapılacak arkeolojik kazı ve araştırmalar Hitit�ler d�nemi i�in yeni belgeler verebilecektir. Hititlerden sonra (M.�. VII. yy.)�da Frig�lerin hakim olduğu b�lgede Ortak�y de yer almaktadır. Frig k�lt�r�nde g�r�len ��l� g�mme� usullerinden, oyulmak suretiyle yapılan �Kaya mezarlar��a, b�lgelerin jeolojik yapısı itibariyle rastlanılmamaktadır. Buna karşın Frig soylularının g�m�ld�ğ� T�m�l�slere sık�a tesad�f edilmektedir. M.�.V.yy.�da Pers İstilası ile birlikte Pers y�netimine giren y�reye, Makedonya Kralı B�y�k İskender�in Asya seferi sırasında, Makedonyalılar hakim olmuşlardır. M.�. 323�de B.İskender�in �l�m� �zerine, Pers soyundan Arırarat tarafından kurulan Kapadokya Krallığı b�lgeye hakim olmuştur. Kapadokya Krallığı M.�. 17. yy.�da Roma İmparatorluğun�a katılmıştır. Aksaray, Kapadokya Kralı Arkhelais tarafından kurulmuştur. Krala izafeten şehir Archelais adını almış, bir m�ddet Kapadokya Kral�lığına başşehir olmuştur. Bu d�nemlerden kalma k��kl� b�y�kl� yerleşim merkezlerine, tarım faaliyeti ve ka�ak kazılarda mermerden tanrı�alar, madeni paralar İshaklı, Karapınar, Sarıkaraman, Namlıkışla k�yleri arazilerinde sık�a rastlanılmaktadır. Hristiyanlığın ilk yıllarında, Kapadokya b�lgesinde bu din hızla yayılmıştır. İdareciler hristiyanlığı yasaklamışlardır. Bilhassa İmparator Dıocletianus (284-305) d�neminde bu yasak �ok daha katılaştırılmıştır. Adeta bir katliama girişilmiştir. Hıristiyan halk bu vahşetten kurtulmak, daha serbest ibadet edebilmek i�in, yeraltı şehirleri kurmuşlardır. Kapadokya�da g�r�len bu galerialardan biri de �atin K�y� ile Ozancık K�y� yakınlarındaki �ERSELE��dir. Roma İmparatorluğunun 395�de ikiye b�l�nmesiyle Kapadokya y�resinde Bizans hakimiyeti başlamıştır. Ortak�y ve �evresinde bu d�nemden kalan madeni paralar, pişirilmiş toprak kaplar, i�me suyu şebekeleri, har�lı mesken kalıntıları, mezarlar ve �eşitli maden işletmeleri vardır. Ozancık (Ersele), Sarıkaraman, Harmandalı, G�kkaya gibi k�y ve kasabalarda bu eserlere sık�a rastlanmaktadır. Ortak�y ve �evresi 7. yy. başlarından itibaren �nce Sasani, sonra sık sık Arap istilalarına uğramıştır. Bu istilalara karşı koymak ve korunmak maksadıyla g�neydeki stratejik noktalar ve derbentler Bizanslılar tarafından �zenle korunmuş, Ereğli (Heraklia), Niğde, Aksaray (Arkhelais) ve Ortak�y�e yakın mesafede ge�itler tutulmuş ve yeni kaleler inşa edilmiştir. Ortak�y Ekecik dağları batısındaki �K��k Sımandı Kalesi��nin bu d�neme ait olması muhtemeldir. 1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu�ya giren B�y�k Sel�uklu devleti komutanlarından Melik Ahmet Danişmend Gazi, Aksaray ve �evresini fethederek buraları bir T�rk yurdu haline getirdi. Konya�nın Anadolu Sel�uklu başşehri olmasının (1116) ardından Anadolu T�rk Birliği�ni sağlamaya �alışan II. Kılı�arslan, harabe halindeki Arkhelais kalıntıları �zerine Aksaray�ı kurdu. Azerbaycan�dan getirttiği T�rkmen oymaklarının �evre k�ylere yerleşmeleri sağlandı. G��ebe alanlarda hayvancılıkla uğraştılar. Bunun neticesi �evredeki mera ve �ayırlarda atlar yetiştirilmeye başlandı. Danişmend� liler ve Anadolu Sel�ukluları d�neminde, doğudan Anadolu�ya gelen T�rkler, buralardaki Bizanslıları s�rm�şlerdir. T�rkmen aşiretleri, hem Bizanslardan kalan meskenlere hem de meralara yeni bir yerleşim merkezi kurdular. Bunlardan biri de �Ey�p� ili dir. Ortak�y bu k�y�n kalıntıları �zerine kurulmuştur. Anadolu Sel�uklu Devleti�nin son yıllarında, devletin birliği i�in �alışan b�y�k T�rk mutasavvıf�ı Yunus Emre�nin t�rbesi Ortak�y� �n Sarıkaraman kasabası yakınlarındaki Ziyaret Tepesindedir. (1243) Karadağ bozgunu ile Moğollar�ın Anadolu�ya yerleşmeleri sonucu Anadolu Sel�uklu h�k�mdarlarının hi� bir fonksiyonları kalmamıştı. Bunun neticesinde meydana gelen devlet otoritesi boşluğu sebebiyle Ortak�y ve �evresi de Sel�uklu Eratna oğulları, Kadı Burhaneddin ve Karamanoğulları arasında el değiştirdi. 1470�de İhsak Paşa�nın Şerefliko�hisar ve Aksaray �evresini Osmanlı hakimiyetine almasıyla birlikte, Ortak�y ve �evresi de Osmanlı y�netimine girdi. 1477�de Aksaray ve �evresinin n�fusu yazılmış, tahrir defterleri tutulmuş, emlak ve vakıfları belirlenmiştir. Bu d�nemde Aksaray, Karaman Eyaletine bağlı bir sancak merkezidir. Aksaray�a, Hasandağı, Bekir, Ey�beli, Sahra, Ova, Eyyup nahiyelerinin yanı sıra Ş.Ko�hisar da nahiye olarak bağlanmıştır. Ortak�y halkı, Aksaray�lılar gibi II.Beyazıd d�nemindeki Cem Sultan isyanında, Sultan Beyazıd tarafını tutmuşlardır. Kurtuluş Savaşı sırasında, vatanın kurtuluşu i�in her t�rl� fedakarlıkta bulunmuşlardır. İl�e, Aksaray iline 55 km. uzaklıkta olup Doğusunda; Nevşehir İline bağlı G�lşehir, Batısında; Aksaray İline bağlı Ağa��ren il�esi, G�neyinde; Aksaray İli ve Kuzeyinde; Kırşehir İli ile �evrilidir. N�fusu; 27.003�d�r. Y�z�l��m� 750 km� olup denizden y�ksekliği; 1140 m.� dir.